Namiot na dziedzińcu francuskiego ministerstwa ochrony środowiska, w którym odbywa się szczyt klimatyczny.

Obecnie ludzkość emituje w powietrze blisko 36 mld ton CO2 rocznie, do 2030 r. światowa emisja dwutlenku węgla wzrośnie aż do 55 mld ton rocznie. Według porozumienia, żeby globalne ocieplenie nie przeskoczyło 2 st. C, roczna emisja CO2 w 2030 r. nie może jednak przekroczyć 40 mld ton rocznie.
Na zdjęciu:
Dziedziniec francuskiego ministerstwa ochrony środowiska, gdzie odbywa się szczyt. (Thibault Camus / AP (AP Photo/Thibault Camus))
To punkt zwrotny – powiedziaÅ‚ przewodniczÄ…cy obradom szef francuskiego MSZ Laurent Fabius. – Wielki krok dla ludzkoÅ›ci – uznaÅ‚ prezydent Francji Francois Hollande. Polska też może być zadowolona, bo z porozumienia zniknęło sÅ‚owo „dekarbonizacja”
Porozumienie zostaÅ‚o wypracowane po wielu latach mÄ™czÄ…cych negocjacji. Delegaci ze 196 krajów wykuwali je przez dwa tygodnie ciężkich rozmów prowadzonych dzieÅ„ i noc w podparyskim Le Bourget, podczas konferencji, w której wzięło udziaÅ‚ blisko 40 tys. ludzi. Jego publikacjÄ™ kilkakrotnie przesuwano. Najpierw mieliÅ›my je poznać w piÄ…tek wieczorem, potem w sobotÄ™ o 9:30, później o 11:30. A kiedy Fabius zebraÅ‚ w koÅ„cu delegatów – a na spotkaniu pojawili siÄ™ i przemówili także prezydent Hollande i sekretarz generalny ONZ Ban Ki-moon – okazaÅ‚o siÄ™, że delegacje i Å›wiat bÄ™dÄ… mogli przeczytać ostatecznÄ… propozycjÄ™ porozumienia najpóźniej o 13:30.

– WczeÅ›niej – zaproponowaÅ‚ Fabius – zjedzmy lunch. – I jak tu nie kochać Francji?! – komentowaÅ‚o wielu uczestników konferencji.

Nie więcej niż 2 st. Celsjusza

Spotkanie delegatów zostaÅ‚o wznowione późnym popoÅ‚udniem w sobotÄ™. O 19:27 w sali plenarnej rozlegÅ‚y siÄ™ owacje – wszystkie paÅ„stwa zaakceptowaÅ‚y porozumienie klimatyczne. Mamy wiÄ™c pierwszÄ… umowÄ™ zakÅ‚adajÄ…cÄ… redukcjÄ™ emisji gazów cieplarnianych na caÅ‚ym Å›wiecie (protokół z Kioto podpisany w 1997 r. nie nakÅ‚adaÅ‚ tego obowiÄ…zku na paÅ„stwa rozwijajÄ…ce siÄ™, w tymChiny, które dziÅ› odpowiadajÄ… za 27 proc. Å›wiatowej emisji dwutlenku wÄ™gla). BÄ™dzie obowiÄ…zywać od 2020 r.

Co znalazło się na 31 stronach dokumentu, którego celem jest zahamowanie groźnych dla ludzkości i innych gatunków globalnych zmian klimatu? Po pierwsze, wezwanie do ograniczenia globalnego ocieplenia do najwyżej 2 st. C w porównianiu z czasami przed wybuchem rewolucji przemysłowej w XVIII w., a najlepiej utrzymanie go na poziomie maksymalnie 1,5 st.

Po drugie, stwierdzenie, że dotychczasowe cele redukcyjne przedstawione przez uczestników COP 21 w Paryżu (kolejnej konferencji paÅ„stw-stron Ramowej Konwencji ONZ w sprawie Zmian Klimatu z 1992 r. – UNFCCC) mocno rozmijajÄ… siÄ™ z tym celem. WedÅ‚ug analiz naukowców, jeÅ›li zgÅ‚oszone przez paÅ„stwa cele redukcji emisji gazów cieplarnianych, w tym najważniejszego dwutlenku wÄ™gla, wejdÄ… rzeczywiÅ›cie w życie, Å›rednia temperatura Ziemi podskoczy o blisko 3 st. w porównaniu z czasami przedprzemysÅ‚owymi. Już w 2015 r. ma ona wzrosnąć o 1 st.

Obecnie ludzkość emituje w powietrze blisko 36 mld ton CO2 rocznie. Jeśli strony dotrzymają swoich zobowiązań, do 2030 r. światowa emisja dwutlenku węgla wzrośnie aż do 55 mld ton rocznie. Według porozumienia, żeby globalne ocieplenie nie przeskoczyło 2 st. C, roczna emisja CO2 w 2030 r. nie może jednak przekroczyć 40 mld ton rocznie. Potem powinna zacząć ostro spadać.

Porozumienie wzywa też ONZ-towski Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu (IPCC), by do 2018 r. zaproponował scenariusz redukcji emisji, zgodnie z którym ocieplenie nie przekroczy magicznych 1,5 st. Po trzecie, porozumienie wzywa swoich sygnatariuszy, by co pięć lat od jego wejścia w życie pokazywali, jak redukują swoją emisję C02 i odnawiali (najlepiej zaostrzali) swoje cele redukcyjne. Po czwarte, potwierdza powołanie funduszu klimatycznego, od 2020 r. zasilanego przez państwa rozwinięte łączną kwotą 100 mld dol., który miałby wesprzeć w walce ze zmianami klimatu państwa rozwijające się.

Po piąte, wzywa strony, żeby jeszcze przed 2020 r. podjęły działania na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych, np. przez ratyfikację aneksu do protokołu z Kioto (czego w imieniu Polski odmówił ostatnio prezydent Andrzej Duda).

Po szóste, uznaje, że różne państwa mają różne zobowiązania dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych. Wynikają one m.in. z ich rozwoju gospodarczego. Dojście do szczytu emisji może państwom rozwijającym się zająć więcej czasu.

Po siódme, redukcja emisji gazów cieplarnianych ma siÄ™ zacząć jak najszybciej, a w drugiej poÅ‚owie wieku Å›wiat powinien przestawić swojÄ… gospodarkÄ™ na tzw. zeroemisyjność. Krajowe gospodarki majÄ… wtedy emitować takÄ… samÄ… ilość gazów cieplarnianych, jakÄ… przyroda i ewentualne nowe technologie ich pochÅ‚aniania bÄ™dÄ… Å›ciÄ…gać z powietrza. – Zaproponowany wÅ‚aÅ›nie tekst porozumienia szczególnie podkreÅ›la odpowiedzialność paÅ„stw bogatych za zmiany klimatu i walkÄ™ z nimi – uznaÅ‚ prezydent Hollande.
Aktywiście podczas szczytu klimatycznego w Paryżu - miniatura
Wypadła dekarbonizacja

Nawet delegacja Polski – kraju, który blisko 90 proc. energii elektrycznej produkuje z wÄ™gla – miaÅ‚a prawo do zadowolenia. Z tekstu porozumienia zniknęło bowiem sÅ‚owo „dekarbonizacja”, które prezydent Duda uznaÅ‚ ostatnio za „herezjÄ™”. ZnalazÅ‚y siÄ™ w nim za to Å›ciÄ…gajÄ…ce dwutlenek wÄ™gla z powietrza lasy – a minister Å›rodowiska prof. Jan Szyszko uważa je za polskÄ… metodÄ™ na redukcjÄ™ emisji CO2. No i wedÅ‚ug umowy Polska nie bÄ™dzie musiaÅ‚a skÅ‚adać siÄ™ na fundusz klimatyczny dla krajów rozwijajÄ…cych siÄ™.

PrzyjÄ™te w sobotÄ™ porozumienie paryskie ma być podpisywane od kwietnia przyszÅ‚ego roku w siedzibie ONZ w Nowym Jorku, a potem albo ratyfikowane przez poszczególne paÅ„stwa albo inaczej wprowadzane do krajowych regulacji prawnych. Np. w USA, które sÄ… drugim Å›wiatowym producentem CO2, zapewne zostanie wprowadzone w życie za pomocÄ… regulacji Agencji Ochrony Åšrodowiska – bo zdominowany przez Republikanów senat nie zatwierdziÅ‚by umowy podpisanej przez prezydenta ObamÄ™. Porozumienie wejdzie w życie miesiÄ…c po tym, jak zostanie zatwierdzone w co najmniej 55 krajach, które odpowiadajÄ… w sumie za co najmniej 55 proc. Å›wiatowej emisji gazów cieplarnianych.

Komentarze do porozumienia

Prof. Hans Joachim Schellnhuber, szef Instytutu Badania Klimatu w Poczdamie w Niemczech: – Å»eby ustabilizować klimat, Å›wiatowa emisja dwutlenku wÄ™gla musiaÅ‚aby zacząć spadać grubo przed 2030 r. Lasy czy nowe technologie mogÄ… oczywiÅ›cie pomóc w Å›ciÄ…ganiu nadmiaru CO2 z powietrza i wychwytywaniu go z kominów, ale kluczem jest ograniczenie produkcji dwutlenku wÄ™gla.

Prof. Kevin Anderson, wiceszef Centrum Zmian Klimatu im. Tyndalla w Wielkiej Brytanii: – Wezwanie, by redukcja emisji CO2 zaczęła siÄ™ „jak najszybciej”, nie jest naukowym podejÅ›ciem do problemu. Dla krajów, które sÄ… najbardziej narażone na zmiany klimatu, tekst porozumienia bÄ™dzie niebezpieczny, a może być nawet zabójczy.

Kumi Naidoo, szef Greenpeace’u: – Porozumienie ustawia paliwa kopalne po zÅ‚ej stronie historii. Jego tekst zostaÅ‚ rozwodniony, a nawet zatruty przez ludzi, którzy niszczÄ… naszÄ… planetÄ™. Ale zawiera ważny imperatyw ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 st. C. Ta liczba, a także cel przejÅ›cia do gospodarki zeroemisyjnej w drugiej poÅ‚owie wieku wywoÅ‚ajÄ… konsternacjÄ™ w zarzÄ…dach kompanii wÄ™glowych oraz w paÅ‚acach pobudowanych w paÅ„stwach eksportujÄ…cych ropÄ™. NajwiÄ™kszym zadaniem bÄ™dzie teraz osiÄ…gniÄ™cie celów porozumienia. Na razie drabina, po której chcemy wdrapać siÄ™ do 1,5 st., jest za krótka.

Urszula Stefanowicz, Koalicja Klimatyczna zrzeszajÄ…ca 23 polskie organizacje pozarzÄ…dowe: – To przeÅ‚om. Po raz pierwszy caÅ‚y Å›wiat jest gotowy do podjÄ™cia wspólnego wysiÅ‚ku na rzecz ograniczania negatywnego wpÅ‚ywu na klimat. Realizacja zaplanowanych dziaÅ‚aÅ„ nie wystarczy jednak do zahamowania wzrostu Å›redniej temperatury Ziemi znacznie poniżej 2 st C.

Państwa muszą więc, najlepiej jak najszybciej, zrewidować swoje zobowiązania dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych. Konieczne jest też wzmocnienie planowanego wsparcia finansowego i technologicznego dla krajów najsłabiej rozwiniętych i najbardziej narażonych na skutki zmian klimatu. Niezależnie jednak od słabości umowy kierunek, który ona wyznacza, już się nie zmieni. To wyraźny sygnał dla państw, korporacji, inwestorów, że świat będzie odtąd rozwijał gospodarkę niskoemisyjną.

Ban Ki-moon, sekretarz generalny ONZ: – Nie mogliÅ›my pozwolić, żeby walka o perfekcyjnÄ… umowÄ™ zaszkodziÅ‚a naszemu wspólnemu dobru.

Cały tekst: http://wyborcza.pl/1,75477,19335556,jest-ostateczna-wersja-porozumienia-klimatycznego-w-paryzu.html#ixzz3uHisTUdJ

Udostępnij