Na rynku paliw może pojawić się nowy silny gracz, a tymczasem Orlen po Lotosie zamierza przejąć Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo.

Warunki, na jakich najwiÄ™kszy polski koncern naftowy przejmuje GrupÄ™ Lotos, nie sÄ… zaskoczeniem.

Decyzja Komisji Europejskiej dotyczÄ…ca polskiej fuzji w sektorze naftowym odkÅ‚adana byÅ‚a wielokrotnie. PostÄ™powanie trwaÅ‚o rok, po pierwszych negatywnych opiniach Komisji byÅ‚o już wiadomo, że „Å›rodki zaradcze” muszÄ… objąć rezygnacjÄ™ ze sporej części rynku hurtowego i detalicznego paliw. Negocjacje przeciÄ…gaÅ‚y siÄ™, ostatni termin ogÅ‚oszenia decyzji zostaÅ‚ przeÅ‚ożony przez BrukselÄ™ z 30 czerwca na 14 lipca – czyli już po drugiej turze wyborów prezydenckich w Polsce.

List intencyjny bez konkretów

Zaskoczeniem może za to być druga wiadomość podana tego samego dnia co ogÅ‚oszenie decyzji Komisji o transakcji Orlen-Lotos.  To podpisanie listu intencyjnego ze Skarbem PaÅ„stwa w sprawie przejÄ™cie Grupy PGNiG. O tym, że najwiÄ™kszy sprzedawca gazu w Polsce może trafić do naftowego giganta spekulowano od dawna. Analitycy nie spodziewali siÄ™ jednak, że Orlen bÄ™dzie chciaÅ‚ przejąć Lotos i PGNiG w tym  samym czasie, zwÅ‚aszcza że pÅ‚ocki koncern dopiero co kupiÅ‚ za 2,8 mld zÅ‚ trzeciego sprzedawcÄ™ prÄ…du w kraju – EnergÄ™.

List intencyjny nie zawiera szczegółów. Strony postanowiÅ‚y, że „podejmÄ… współpracÄ™ i powoÅ‚ajÄ… zespoÅ‚y, których zadaniem bÄ™dzie wspólne wypracowanie modelu transakcji, harmonogramu oraz koordynacja prac zwiÄ…zanych z realizacjÄ… transakcji”. Jak argumentowaÅ‚ prezes Orlenu Daniel Obajtek, konieczne jest przeprowadzenie transformacji energetycznej polskich spółek, a do tego potrzebny jest silny, multienergetyczny koncern. Transformacja ma polegać na przejÅ›ciu na odnawialne źródÅ‚a energii – jak energetyka wiatrowa lÄ…dowa i offshore oraz na inwestycjach w źródÅ‚a niskoemisyjne czyli gazowe. Nie zabrakÅ‚o w deklaracjach prac nad zastosowaniem w gospodarce wodoru. Orlen nie zamierza angażować siÄ™ w energetykÄ™ atomowÄ… ani wÄ™giel.

Czytaj także: Energa sprzedana Orlenowi

KawaÅ‚ek rafinerii ze sporÄ… częściÄ… paliw

Analitycy nie pokładali wcześniej dużej nadziei w przejęciu przez Orlen Lotosu. Wskazywali, że konieczne byłyby duże ustępstwa na rynku paliw. Lotos ma teraz około jednej trzeciej tego rynku.

Jak przekonuje sam Orlen, poczÄ…tkowo Komisja Europejska miaÅ‚a żądać sprzedaży caÅ‚ej rafinerii gdaÅ„skiej. Ostatecznie do zewnÄ™trznego inwestora ma trafić 30 proc. udziałów, ale inwestor ma dostać prawo do sprzedaży ok. poÅ‚owy produkcji diesla i benzyny – okreÅ›liÅ‚a w komunikacie Komisja Europejska. To oznacza, że z 11 mln ton paliw, jakie produkuje Grupa Lotos, zewnÄ™trzy inwestor dostanie co najmniej 3,3 mln ton.

Warunki postawione przez Komisję Europejską dotyczą wielu segmentów. Przyszły inwestor w rafinerii gdańskiej ma mieć odpowiedni dostęp do paliw z rafinerii i do Naftoportu, z którego ma mieć możliwość eksportu paliwa lotniczego. Dodatkowo inwestor ten ma uzyskać czasowy dostęp do magazynów paliw, w tym do terminali w Warszawie (port lotniczy) oraz w Krakowie (Olszanica).

Elementem transakcji z inwestorem w rafinerii ma być też sprzedaż spółki Lotos Paliwa, w zakresie hurtowej sprzedaży paliw oraz 100 proc. udziałów w Lotos Biopaliwa. Gdyby inwestor nie był zainteresowany spółką biopaliwową, musi ona trafić do innego kupującego. Z kolei Orlen ma sprzedać część swojej spółki kolejowej.

Rafineria w GdaÅ„sku na tle innych rafinerii w regionie – zdolnoÅ›ci produkcyjne w mln ton. ŹródÅ‚o: Grupa Lotos Raport Roczny za 2019 r.

Lwia część Lotosu na sprzedaż

W Grupie Lotos jest kilkanaÅ›cie spółek. Na sprzedaż trafi Lotos Asfalt – czyli dwa zakÅ‚ady: w JaÅ›le i Czechowicach-Dziedzicach. Komisja zażądaÅ‚a też sprzedaży Lotos Terminale oraz Lotos Infrastruktura. „Zbycie wyżej wskazanych akcji bÄ™dzie skutkowaÅ‚o przejÄ™ciem przez nabywcÄ™ kontroli nad caÅ‚oÅ›ciÄ… infrastruktury magazynowania paliw wykorzystywanej przez GrupÄ™ Lotos oraz jej spółki zależne, w celach operacyjnych i utrzymania zapasów obowiÄ…zkowych, w bazach paliw w JaÅ›le, Czechowicach-Dziedzicach, Poznaniu, Rypinie i Piotrkowie Trybunalskim, za wyjÄ…tkiem infrastruktury magazynowania paliw zlokalizowanej w rafinerii Grupy Lotos w GdaÅ„sku” – podaÅ‚ PKN Orlen. Lotos ma też zwolnić zdolnoÅ›ci paliwowe w wybranych terminalach, w tym w terminalu morskim w DÄ™bogórzu. Z kolei Orlen ma sprzedać cztery swoje terminale, w jednym z nich – w Szczecinie ma zbudować nowy terminal importowy paliwa lotniczego.  Jak podkreÅ›liÅ‚ prezes, żadna ze sprzedawanych baz nie jest „na rurze”, tzn. nie jest poÅ‚ożona wzdÅ‚uż kluczowych rurociÄ…gów, którymi pÅ‚ocki koncern może transportować paliwo.

Do nowego nabywcy trafić majÄ… 389 stacje Lotosu – to 80 proc. sieci. Na koniec 2019 roku w sieci Lotosu byÅ‚o 312 stacji wÅ‚asnych (CODO), a 194 punktów dziaÅ‚aÅ‚o w formule franczyzowej (DOFO), do tego 21 Miejsc ObsÅ‚ugi Podróżnych przy autostradach. DecyzjÄ… Komisji do sprzedaży trafi 256 stacji typu CODO, 133 stacji typu DOFO, i 20 stacji MOP. Do tego dochodzi 14 nowych umów dzierżawy MOP.

Ustępstwa nie ominą rynku paliwa lotniczego, który szybko się rozwija. Udziały w spółce Lotos-Air BP Polska mają trafić na sprzedaż, w Czechach Orlen ma przeprowadzać otwarty przetarg

Kto to kupi?

Bazy paliwowe koncern ma sprzedać  „niezależnemu operatorowi”.  JeÅ›li Skarb PaÅ„stwa miaÅ‚by zachować kontrolÄ™ nad sprzedawanymi bazami, to głównym kandydatem wydawaÅ‚ siÄ™ PERN. Operator rurociÄ…gów naftowych ma jednak 5 proc. akcji Orlenu, wiÄ™c jego niezależność może być Å‚atwo kwestionowana.

Prezes Obajtek zapowiedziaÅ‚ tymczasem, że chciaÅ‚by wymienić siÄ™ aktywami z zagranicznym podmiotem. Transakcja nie musiaÅ‚aby zresztÄ… dotyczyć wymiany stacji na stacje, ale też udziałów w rafinerii czy petrochemii. Od dawna mówi siÄ™ o wÄ™gierskim MOL, choć z informacji portalu WysokieNapiecie.pl wynikaÅ‚o wczeÅ›niej, że WÄ™grzy nie chcieli zgodzić siÄ™ na zaproponowanÄ… strukturÄ™ „wymiany”. Warunki transakcji bÄ™dzie zatwierdzaÅ‚a Komisja Europejska. Na dopiÄ™cie transakcji przejÄ™cia Lotosu polski koncern daje sobie półtora roku.

Analitycy liczÄ… pieniÄ…dze

Dużą zagadkÄ… pozostaje strona finansowa zapowiadanych transakcji. Orlen ma kosztowny plan inwestycyjny w petrochemii opiewajÄ…cy do 2024 r. na 8 mld zÅ‚. To po tym czasie ma zacząć siÄ™ – też kosztowna – budowa farm wiatrowych na morzu. Na razie nie wiadomo z jakim partnerem.  – Rozmawiamy o szerszej formie współpracy – powiedziaÅ‚ prezes Obajtek.

Sama transakcja z Lotosem oznaczaÅ‚aby wydatek rzÄ™du 7-8 mld zÅ‚. Skarb PaÅ„stwa ma w Lotosie 53 proc. akcji. Oferta Orlenu zakÅ‚adaÅ‚a nabycie w pierwszym etapie do 32,9 proc. , w potem wezwanie na zakup akcji reprezentujÄ…cych do 66 proc.  liczby gÅ‚osów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy.

Do tego dochodzÄ… plany przejÄ™cia PGNiG. Wartość rynkowa Orlenu to 25 mld zÅ‚, PGNiG – 29,5 mld zÅ‚.  Ma zostać wypracowany „optymalny model”, który nie obciąży bilansu spółki. W wyniku integracji aktywów PKN Orlen, Grupy Energa, Lotos i PGNiG łączne roczne przychody nowego koncernu wyniosÅ‚yby ok. 200 mld zÅ‚. Zysk operacyjny EBITDA osiÄ…gnÄ…Å‚by ok. 20 mld zÅ‚ rocznie.

Analitycy sÄ… peÅ‚ni obaw. W wywiadzie dla agencji Reuters MichaÅ‚ Kozak z Domu Maklerskiego Trigon oceniÅ‚, że „zadÅ‚użenie spółki może wzrosnąć, co byÅ‚oby ryzykiem, szczególnie w przypadku pogorszenia siÄ™ warunków makroekonomicznych” . Z kolei analityk Ipopema Secutities Robert Maj stwierdziÅ‚, że „nie ma racjonalnego wyjaÅ›nienia” transakcji Orlen- PGNiG. „To sÄ… projekty Å›ciÅ›le polityczne” – powiedziaÅ‚.

Jeśli cała transakcja zostanie zakończona, to rynek paliw w Polsce czekają olbrzymie zmiany. Pojawią się nowi silni gracze, struktura sprzedaży za kilka lat może być całkiem inna.

źródÅ‚o: Po przejÄ™ciu kawaÅ‚ka Lotosu przez Orlen rynek paliw czeka rewolucja – WysokieNapiecie.pl

Udostępnij