Forum Związków Zawodowych, co do zasady pozytywnie ocenia założony cel zawarty w projekcie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych – zwane dalej PPK – czyli systematyczne oszczędzania przez ich uczestników z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu 60 roku życia.
Osiągnięcie tego celu, poprzez ustawową próbę zdeterminowania naszych Rodaków do oszczędzania – z uwagi na zaproponowane rozwiązania – staje się dużym i analitycznym ekonomicznie wyzwaniem w długoletniej perspektywie, zarówno dla wszystkich podmiotów gospodarczych, jak i osób zatrudnionych objętych projektowaną ustawą.
Projektodawcy proponują nowe, odrębne i nie związane z dotychczasowym systemem emerytalnym rozwiązanie, które ma być symbiozą składek podmiotu zatrudniającego i osób zatrudnionych, ich zarządzaniu przez wybraną instytucję finansową – funduszem inwestycyjnym oraz rozporządzanie zgromadzonych środków przez uczestnika PPK.
Zgodnie z założeniami PPK ma być rozwiązaniem powszechnym. Wskazuje na to obligatoryjność tworzenia PPK przy zachowaniu określonych warunków związanych m.in.:
• określonymi terminami i liczbą pracowników – art.7, art.115,
• zapisaniem do PPK wszystkich osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym w wieku do lat 55, a po tym wieku poprzez złożeniu przez nich wniosku o przystąpienie – art.15,
Forum Związków Zawodowych z uwagi na szereg uwag, wątpliwości czy też braku akceptacji wobec proponowanych rozwiązań, nie może wyrazić pozytywnej i rekomendującej opinii w stosunku do przekazanego nam projektu ustawy o PPK.
Jesteśmy gotowi do merytorycznej dyskusji na wszystkich etapach legislacji – zarówno na poziomie Radzie Dialogu Społecznego, jak i na poziomie władzy ustawodawczej, w celu wypracowania rozwiązań, które pozwolą nadać taki kształt przedmiotowemu projektowi ustawy, aby stał się kompromisowym rozwiązaniem służącym tym osobom, której ta ustawa jest szczególnie dedykowana. Wstępne uwagi i propozycje Forum Związków Zawodowych:
1. Nie akceptujemy wyłączenia z objęcia ustawowego w PPK – osób samozatrudnionych – art.2 ust.16,
2. Nie akceptujemy finansowania dopłat rocznych i składki powitalnej z Funduszu Pracy – art. 33 i art.119 ust.6,
3. Nie akceptujemy zróżnicowania składek podstawowych i dodatkowych ponoszonych przez podmiot zatrudniający i osoby zatrudnionej – art.25 – 26, tym bardziej, że wysokość kosztów – w tym podatkowych – z tytułu składek będzie większa po stronie osób zatrudnionych,
4. Nie akceptujemy braku możliwości wypłaty jednorazowej zgromadzonych środków w PPK po 60 roku życia – rozdział 14, z wyłączeniem art.88,
5. Nie akceptujemy ograniczenia podwójnego warunkowania wypłaty środków z powodu poważnego zachorowania:
• uczestnik może wnioskować, nie oznacza, że wypłata będzie zagwarantowana,
• ograniczenie w wysokości 25 % środków b) w art.2 ust.21 w związku z art.91 – poważne zachorowanie – projektodawca wskazując katalog szereg ciężkich, nie odniósł się do wskazania podmiotu jednoznacznie interpretującego zaistniałe poważne zachorowanie lub przyczyn poważnego zachorowania celem wykluczenia sporów pomiędzy uczestnikiem PPK a podmiotem zatrudniającym i instytucją zarządzającą, związanych z wypłaceniem środków,
6. Nie akceptujemy rozwiązania, aby zarządzającym środkami były wyłącznie fundusze inwestycyjne,
7. Nie akceptujemy jednostronnej i nieweryfikowalnej decyzji podmiotu zatrudniającego w sytuacji wyboru instytucji zarządzającej, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK – art.7 ust.3 oraz art. 9,
8. Nie akceptujemy sprowadzenia roli zakładowej organizacji związkowej, wyłącznie do wyrażenia opinii, o której mowa w art.7 ust.3,
9. Nie akceptujemy jednostronnej i nieweryfikowalnej decyzji podmiotu zatrudniającego w sytuacji:
a) różnicowania wysokości składki w oparciu o wyłączne kryterium stażu – art. 25 ust. 2 i 3,
b) zmiany wysokości składki lub rezygnacji z jej odprowadzania – art. 25 ust.5, 10.
Nie akceptujemy zastosowania w projektowanej ustawie pojęć niejasnych, ogólnikowych czy kształtowania nieprecyzyjnych norm prawnych powodujących wątpliwości interpretacyjne, np.:
a) art.4 określa sytuacje, kiedy uczestnik PPK składa oświadczenia woli, które to oświadczenia woli bezspornie nie upoważniają podmiot zatrudniający do wykonywania czynności prawnych w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej – rozdział 3 art.14-16,
b) art. 13 ust.2– wskazano, że przepisy ustawy o PPK stosuje się do podmiotu zatrudniający, który: – pkt.1 zawiesi naliczanie i odprowadzanie składek na PPE – nie określając dopuszczalnego okresu czasu zawieszenia naliczania i odprowadzania składek, powodujący kontynuację PPE w podmiocie zatrudniającym, bez potrzeby utworzenia PPK, – pkt.2 ograniczy wysokość odprowadzanych składek podstawowych do PPE poniżej 3,5% wynagrodzenia – nie określając dopuszczalnego okresu czasu i podania przyczyny ograniczenia wysokości składek, powodujący kontynuację PPE w podmiocie zatrudniającym, bez potrzeby utworzenia PPK,
Zgłaszamy również wątpliwości dotyczące automatycznego zapisu pracownika do PPK w sytuacji, w której Fundusze (TFI) są podmiotami prywatnymi i nastawionymi na osiągnięcie zysku z działalności – budzi to złe skojarzenie, pomimo ustawowego ograniczenia wysokości naliczanych przez TFI kosztów za zarządzanie rachunkami pracowników.
Bardzo istotne byłoby ustalenie i zobowiązanie TFI, aby wartość konta pracowniczego w PPK była nie niższa niż suma składek wniesionych na to konto w tym czasie. Nie do końca zrozumiałe jest również dlaczego w budowie kapitału emerytalnego pracownika, strony, czyli pracownik i pracodawca, ponoszą różne koszty.
Naszym zdaniem należy zrównać składkę podstawową pracodawcy i pracownika do wysokości minimum 2% podstawy składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Wnosimy wstępnie o dokonanie nw. zmian:
➢ wnosimy o włączenie zakładowych organizacji związkowych – w procedurę uzgodnień wyboru instytucji zarządzającej PPK, jak i kształtowania uzgodnień umowy o zarządzanie PPK oraz jej przyszłych ewentualnych zmian – na poziomie podmiotu zatrudniającego,
➢ wnosimy o włączenie w procedurę zarządzania PPK: funduszy emerytalnych, o których mowa w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U.2017.poz.870 z dnia 28.04.2017r.tj.) oraz zakładów ubezpieczeń, o których mowa w ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U.2015.poz.1844) z wyłączeniem zagranicznych zakładów ubezpieczeń,
➢ istotnym byłoby ustalenie i zobowiązanie funduszy inwestycyjnych, aby wartość konta w PPK osoby zatrudnionej była nie niższa, niż suma składek wniesionych na konto w tym czasie,
➢ wnosimy o zmianę wysokości wynagrodzenia za zarządzanie w funduszu inwestycyjnym lub subfunduszu (art. 42 ust.1) do wysokości nie większej niż 0,4% od wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego lub subfunduszu w skali roku, w części przypadającej PPK,
➢ wnosimy o wskazanie delegacji ustawowej do przepisów karnych, o których mowa w rozdziale 16, szczególnie w art. 96 i 97 w zakresie podlegania kary ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności.
http://fzz.org.pl/wp-content/uploads/2018/03/IX-194-opinia-ustawa.pdf
