I 

 

W 13 punkcie głośnego orędzia Prezydenta USA Woodrowa Wilsona z 8 stycznia 1918 r. stwierdzono „powinno zostać stworzone niepodległe państwo polskie, obejmujące terytoria zamieszkane przez ludność niezaprzeczalnie polską i któremu musi zostać zapewniony wolny dostęp do morza”. Po I Wojnie Światowej decydowano o przynależności państwowej wielu terenów, w tym Pomorza. Ważnym argumentem za przyznaniem tego fragmentu Polsce, było zamieszkiwanie tego terenu przez Kaszubów. Podczas dyskusji sięgano do map tworzonych przez językoznawców, etnografów takich jak ta stworzona przez Stefana Ramułta.

Stefan Ramułt, zamieszkały w Galicji językoznawca i etnograf, autor Słownika języka pomorskiego czyli kaszubskiego, jako pierwszy określił liczbę Kaszubów na podstawie badań prowadzonych przez siedem lat. Ich wyniki opublikował w dziele pt. Statystyka ludności kaszubskiej (1899). W ciągu siedmiu lat [1891-1897) S. Ramułt wysyłał na Kaszuby tysiące listów i kwestionariuszy, korzystając przy tym z pomocy duchowieństwa katolickiego, sołtysów, nauczycieli, urzędników państwowych i innych osób, W wyniku jego mrówczej pracy powstała niezwykle dokładna statystyka ludności, w której podano informacje dla 1970 miejscowości. W każdej z nich określono liczbę Kaszubów, Polaków, Niemców, Żydów i innych, przy czym dotyczyła ona wyłącznie używanego języka ojczystego, a nie narodowości. Kaszubskie terytorium etniczne pod koniec XIX wieku zamieszkiwało 616 773 osób. Wśród nich: Kaszubów było 174832 (28,3%). Niemców – 413 586 (67.1%), innych – 31886 (4,6%). w tej liczbie Polaków 19 774 (3,2%). Największy odsetek ludności stanowili Kaszubi w powiecie puckim (76,5%), kartuskim (75,2%) i wejherowskim (66,8%). W powiecie chojnickim i kościerskim Kaszubów było również wielu, ale duża ich część za mowę ojczystą uważała język polski.

Tekst i mapa pochodzą z „Atlasu dziejów Pomorza i jego mieszkańców – Kaszubów” autorstwa Jana Mordawskiego. Książka była wydana przez ZKP w 2017 r.